MediaMarkt: over een lokaaleconomische en cultuurhistorische vergissing

Voor ondernemerskringen stond de sluiting van de Mechelse MediaMarktvestiging aan de Bruul al langer in de sterren geschreven, maar het Mechels stadsbestuur hield haar inwoners aan het lijntje door criticasters voorbarigheid en stemmingmakerij te verwijten. Leden van de politieke meerderheid brachten massaal het persbericht onder de aandacht van MediaMarkt dat ‘gewoon’ zou ‘downgraden’ tot 1 verdieping in plaats van 2. Het was echter niet meer dan een aangekondigde kroniek van de definitieve verkassing. Zes jaar nadat de beton van het gebouw gegoten werd.

Is het dan niet normaal dat handelszaken komen en gaan? Ja, uiteraard is dat normaal. We zijn geen socialisten die tegen het vrij beschikken over kapitaal en ondernemersvrijheden strijden. De vrije markt is namelijk heilig en is een van de grote fundamenten van onze ontwikkelde samenleving. Ook al betreuren we het weggaan van een handelszaak die door alle leeftijden, genders en sociale klassen werd gefrequenteerd, het blijft nog steeds een keuze die eenieder bedrijf mag en kan nemen. Maar laat nu precies deze ondernemersvrijheden in overeenstemming brengen met duurzaam lokaaleconomisch beleid. Je hebt mensen die zeggen dat dit niet mogelijk is en een eeuwige argwaan ten opzichte van het Grootkapitaal koesteren, maar je hebt ook het Mechels stadsbeleid dat legislatuur na legislatuur haar beleid laat afstemmen op de korte termijn.

Dit gebeurde eerder al met de Euroshopping, het Bruulcenter, het aanbouwen van de ondergrondse parkings onder de centrumpleinen en waarschijnlijk nog een trits zaken die me ontgaan. In de voorgaande opsomming kan je het bijvoeglijk naamwoord ‘mislukt’ plaatsen. En dan vraagt de burger zich af waarom. Het is uiteindelijk de politiek die de vergunningen voor de mislukte projecten aflevert. Het zal de handelszaken worst wezen dat het pand verlaten achterblijft. Uiteindelijk wens ik niets liever dan een beleid dat duurzaamheid vooropstelt, want het drama dat zich met stille trom afspeelt, kent immers enkel maar de kenner. Zoals je een diagnose enkel overlaat aan een deskundig arts.

"Het gevaar schuilt niet in het veelbesproken, toekomstige Uplace, maar wel in het eigen onverantwoordelijk beleid."

Hoezo deskundigen? Het nu non-actieve RIM (Restauratie Integratie Mechelen) verzette zich al in 2010 tegen de komst van het charmeloze, betonnen gedrocht waarin MediaMarkt zou komen. De cultuurhistorische tol lag hoog: restanten van een middeleeuws havenwijkje werden gesloopt om plaats te maken voor de fundamenten van het nieuwe gebouw. De vereniging wees bovendien op het eenstemmig karakter van het gebouw dat niet in overeenstemming kan worden gebracht met duurzaamheid en multifunctionaliteit dat het wél zou mogen hebben in een winkelstraat die al langer te kampen heeft met een deel leegstand. RIM - een vereniging die nota bene tamelijk academisch onderlegde leden telde - werd toen door het stadsbestuur uitgemaakt voor een groep pseudo-intellectuele criticasters.

Uiteindelijk is het pijnlijk vast te stellen dat men stadsbestuur na stadsbestuur niet weet wat met dient te koesteren, maar is het even pijnlijk om vast te stellen dat men vergunningen aflevert voor zeer permanente, zichtbare constructies die maar een zeer volatiele functie bekleden. Om het met de woorden van iemand te zeggen: "iedere generatie kent zijn Euroshopping”. Vandaar vind ik dat het gevaar niet in Uplace schuilt, het toekomstige project in Machelen waartegen oud-schepen Wim Jorissen en later ook het voltallige stadsbestuur met N-VA’ers als Katleen Den Roover en Marc Hendrickx zich fel tegen verweerden, maar in - eigen - onverantwoord(elijk) bestuur.

Dat bestuur ontvouwt tegenwoordig wel met veel zwier een Business Improvement District, een stragisch plan dat Mechelen lokaaleconomisch moet verbeteren. In dat licht zou het al heel wat zijn, mocht men het beleid op duurzaamheid afstemmen door kwalitatief en onderlegd om te springen met de aflevering van vergunningen. Indien eigenaars van historische panden al geen dubbele beglazing mogen plaatsen om beter te isoleren wegens “het schaden van het historisch uitzicht”, waarom mag zo’n lelijk gebouw dan wel worden opgetrokken? Twee maten en twee gewichten? De tagline van MediaMarkt, nu we toch over de ‘duivel’ spreken, zou voortdurend door de beleidsmakers moeten gereciteerd worden: “Ik ben toch niet gek?”